เอกสารหลักฐานที่ต้องใช้ในการออกโฉนดที่ดิน
- บัตรประชาชนของเจ้าของที่ดิน
- สำเนาทะเบียนบ้าน
หลักฐานเกี่ยวกับที่ดินต่างๆ เช่น ส.ค. 1 ใบจอง (น.ส.2) ใบเหยียบย่ำ หนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3 น.ส.3 ก. น.ส.3 ข. หรือ แบบหมายเลข 3 โฉนดตราจอง ตราจอง
ที่ตราว่า "ได้ทำประโยชน์แล้ว") หลักฐานแสดงสิทธิตามกฎหมายว่าด้วย การจัดที่ดินเพื่อการครองชีพ (น.ค.3 หรือ กสน.5) กรณีที่ดินที่ไม่มีหลักฐานเดิมที่ได้มีการแจ้ง ความประสงค์จะได้สิทธิในที่ดินภายใน 30 วัน นับแต่วันปิดประกาศเดินสำรวจ ตามแบบ ส.ค.2 หรือมิได้แจ้งความประสงค์จะได้สิทธิดังกล่าว แต่ได้นำรังวัดปักหลักเขตที่ดิน ตามวันและเวลาที่พนักงานนัดหมาย
เจ้าของที่ดินต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้างก่อนนำรังวัด
- ต้องตรวจสอบหลักฐานต่างๆ ว่ามีเอกสารอะไรบ้างและเตรียมไว้ให้พร้อมในวันนำรังวัดเพื่อแสดงต่อเจ้าหน้าที่
- ชื่อตัว ชื่อสกุล ในหลักฐานบัตรประชาชน ทะเบียนบ้าน และ เอกสารเกี่ยวกับที่ดินต้องถูกต้องตรงกัน หากไม่ถูกต้องให้ติดต่อแก้ไขที่อำเภอ และ/หรือ สำนักงานที่ดินโดยเร็ว
- ถ้ามีการซื้อขาย หรือรับให้ที่ดินตามหลักฐาน น.ส.3 น.ส.3 ก. หรือ น.ส.3 ข.กันไปแล้วแต่ยังมิได้จดทะเบียนโอน ต้องไปจดทะเบียนโอนให้ถูกต้องตามกฎหมายที่สำนักงานที่ดินจังหวัด สำนักงานที่ดินจังหวัดสาขา สำนักงานที่ดินจังหวัดส่วนแยก หรือ สำนักงานที่ดินอำเภอท้องที่ก่อน เมื่อมีชื่อในหลักฐานแล้วจึงจะนำ รังวัดออกโฉนดที่ดินเป็นชื่อของตนเองได้
- ในกรณีที่ผู้มีสิทธิในที่ดิน ซึ่งมีชื่อใน น.ส.3 น.ส.3 ก. หรือ น.ส.3 ข. ตาย และยังมิได้จดทะเบียนผู้จัดการมรดก หรือโอนมรดกให้แก่ทายาททายาทผู้มีสิทธิตามกฎหมาย หรือ ผู้รับพินัยกรรม สามารถนำทำการเดินสำรวจรังวัดได้ โดยเตรียมหลักฐานการเป็นทายาทพร้อมสำเนาไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่
- ถ้ามี ส.ค.1 ใบจอง (น.ส.2) หรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส3 น.ส.3 ก. น.ส.3 ข. หรือแบบหมายเลข 3) แต่หลักฐานดังกล่าวชำรุด หรือ สูญหายให้เจ้าของที่ดินไปขอถ่ายสำเนาเอกสารฉบับของสำนักงานที่ดิน เพื่อนำไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่ในวันนำรังวัด
- ถ้ามี น.ส. 3 น.ส.3 ก. หรือ น.ส.3 ข. แต่จำนองไว้ให้ขอถ่ายเอกสารที่สำนักงานที่ดินอำเภอมาเตรียมไว้ก่อนได้
- เจ้าของที่ดินต้องนำมารังวัดชี้เขต ตามวัน เวลาที่เจ้าหน้าที่นัดหมาย หากไม่สามารถนำรังวัดได้ตามกำหนด อาจทำหนังสือมอบอำนาจให้แก่บุคคลอื่นมาดำเนินการแทนได้
- เมื่อทราบกำหนดวันนัดหมายรังวัดของเจ้าหน้าที่แล้ว ต้องเตรียมถากถางแนวเขตที่ดิน เพื่อความสะดวกในการรังวัดรอบแปลงที่ดิน
- ขอรับหลักเขตที่ดินจากเจ้าหน้าที่เพื่อนำไปปักตามมุมเขตที่ดินของตน
- ประสานกับเจ้าของที่ดินข้างเคียงทุกด้านพร้อมผู้ปกครองท้องที่ (กำนันหรือผู้ใหญ่บ้าน) เพื่อให้ร่วมดำเนินการใน วันทำการรังวัด
ค่าใช้จ่ายในการออกโฉนดที่ดิน
การออกโฉนดที่ดินตามโครงการนี้ เจ้าของที่ดินจะเสียค่าธรรมเนียมในวันรับโฉนดที่ดินดังนี้
1. การออกโฉนดที่ดินไม่เกิน 20 ไร่ เสียค่าใช้จ่ายแปลงละ 50 บาท ถ้าเนื้อที่เกิน 20 ไร่ ส่วนที่เกินคิดเพิ่มอีกไร่ละ 2 บาท เศษของไร่คิดเป็นหนึ่งไร่
2. ค่าหลักเขตที่ดินเหมาจ่ายแปลงละ 60 บาททุกแปลงรวมเป็นเงินค่าธรรมเนียม 2 รายการประมาณ 110 บาท/แปลง
3. ในกรณีที่มีการมอบอำนาจ จะต้องเสียค่ามอบอำนาจเรื่องละ 20 บาท (ค่าอากรแสตมป์ติดใบมอบอำนาจฉบับละ30 บาท)
เจ้าของที่ดินต้องจ่ายค่าธรรมเนียมในวันที่รับโฉนดที่ดินและเจ้าหน้าที่จะต้องเขียนใบเสร็จรับเงินตามรายละเอียดที่กล่าวมาแล้วมอบให้เจ้าของที่ดินรับไปด้วยแต่การจ่ายค่าธรรมเนียมดังกล่าวหากไม่สามารถชำระในวันรับโฉนดที่ดิน (ค้างชำระ) สามารถชำระได้ในวันที่มีการจดทะเบียนครั้งแรก
ประโยชน์ของโฉนดที่ดิน
• เจ้าของที่ดินมีโฉนดที่ดินให้ยึดถือไว้เป็นหลักฐานแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน
• เจ้าของที่ดินสามารถนำโฉนดที่ดินใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันการกู้ยืมเงินจากสถาบันการเงินเพื่อลงทุนพัฒนาอาชีพ เพิ่มผลผลิตและรายได้ ซึ่งเป็นผลดีในทางเศรษฐกิจของตนเอง และประเทศชาติ
• ลดปัญหาข้อขัดแย้ง และพิพาทแนวเขตที่ดินการบุกรุกที่ดินระหว่างกัน หรือการบุกรุกทำลายป่าและที่สาธารณะฯ
• รู้ตำแหน่งที่ตั้งขอบเขต และเนื้อที่ของรูปแปลงที่ดินแต่ละแปลงอย่างถูกต้อง
• การแย่งการครอบครองที่ดินมีโฉนดที่ดินผู้แย่งการครอบครอง จะต้องครอบครองที่ดินแปลงนั้น โดยสงบเปิดเผย และเจตนาเป็นเจ้าของติดต่อกันเกินสิบปีแล้วนำเข้าสู่ขั้นตอนการฟ้องร้องจึงจะได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินแตกต่างจากสิทธิครอบครองซึ่งใช้เวลาเพียง 1 ปี ในการแย่งการครอบครอง
ที่ดินที่ต้องห้ามออกโฉนดที่ดิน
ที่ดินที่ราษฎร์ใช้ประโยชน์ร่วมกัน เช่น ทางน้ำทางหลวง ทะเลสาบ ที่ชายตลิ่ง ที่เขา ที่ภูเขา และ พื้นที่ที่รัฐมนตรี ประกาศหวงห้ามยกเว้นที่ดินที่มีสิทธิครอบครองโดยชอบด้วยกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายที่ดินก่อนการหวงห้าม ที่เกาะ ยกเว้นที่ดินที่มีหลักฐานแจ้งการครอบครอง ใบจอง ใบเหยียบย่ำ หนังสือรับรองการทำประโยชน์
โฉนดตราจองตราจองที่ตราว่า "ได้ทำประโยชน์แล้ว" หนังสือแสดงการทำประโยชน์ (น.ค.3 หรือ กสน.5) ที่สงวนหวงห้ามตามประมวลกฎหมายที่ดินหรือกฎหมายอื่น ที่ดินที่คณะรัฐมนตรีสงวนไว้เพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาติหรือประโยชน์สาธารณะอย่างอื่น เช่น ป่าไม้ถาวร ป่าชายแลน เป็นต้น
∆ คำเตือน ∆
อย่าหลงเชื่อคำแอบอ้างจากบุคคลหนึ่งบุคคลใด ว่าจะช่วยติดต่อทำโฉนดที่ดินให้ได้ โดยเรียกร้องค่าใช้จ่าย หรือเรียกเก็บเงินล่วงหน้า เพื่อแลกเปลี่ยนกับการทำโฉนดที่ดิน
ทั้งนี้เพราะเจ้าหน้าที่จะเรียกเก็บเงินค่าธรรมเนียมต่อเมื่อทำโฉนดที่ดินเสร็จ และ นัดหมายให้เจ้าของที่ดินมารับโฉนดที่ดินโดยจะออกใบเสร็จรับเงินให้ไว้เป็นหลักฐาน
ซึ่งเก็บแปลงละ 110 บาท ถ้าเกิน 20 ไร่ เก็บเพิ่มอีกไร่ละ 2 บาท เศษของไร่คิดเป็นหนึ่งไร่ (กรณีที่มีการมอบอำนาจ เรื่องละ 20 บาท และค่าอากรแสตมป์ ปิดใบมอบอำนาจ
ฉบับละ 30 บาท)
หากมีผู้ใดแอบอ้างเรียกเก็บเงินตามข้อ 1 เกินกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้ให้แจ้งเจ้าหน้าที่ตำรวจดำเนินการตามกฎหมาย และแจ้งเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัด เจ้าพนักงานที่ดิน
จังหวัดสาขา เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดส่วนแยก เจ้าหน้าที่บริหารงานที่ดินอำเภอ หรือ ผู้อำนวยการศูนย์เดินสำรวจออกโฉนดที่ดิน ซึ่งรับผิดชอบในท้องที่ หรือ แจ้งไปที่ สำนักมาตรฐานการออกหนังสือสำคัญ กรมที่ดิน โทร. 02 5033812 , 02 5033396 - 7